آیا می‌توانید محصولات غذایی یا نوشیدنی مورد علاقه خود، محصولات نظافت شخصی یا بسته‌بندی‌های مقوایی خود را بدون چاپ برچسب، آرم یا فونت روی آنها تصور کنید؟ احتمالا خیر. مرکب فلکسو در فرآیند چاپ بر روی بسته‌بندی مواد غذایی، روزنامه، بسته‌های پلاستیکی، جعبه‌های راه راه یا مقوایی و انواع دیگر مواد بسته‌بندی استفاده میشود. تعداد زیادی تولید‌کننده مرکب‌های فلکسو وجود دارند. این نوع مرکب‌ها انواع مختلفی دارند. از همین راستا، در ادامه این مطلب با این نوع مرکب و انواع آن آشنا می‌شوید.
تاریخچه مرکب چاپ فلکسو
اوایل در تهیه فلکسو از مرکب رنگی آنیلین استفاده می‌شد اما به دلیل سمی بودن، استفاده از آن در بسته‌بندی مواد غذایی ممنوع شد. به علاوه به دلیل لکه ایجاد کردن مکرر و نیاز به پاک کردن، عوارضی را به همراه داشت. با گذشت زمان، تغییرات و بهبودهایی در تولید مرکب انجام شد که شامل جایگزینی رنگ آنیلین با رزین‌های پلی آمید بوده است که فرآیند خشک شدن و به همین ترتیب خود فرآیند کلی چاپ را سرعت می‌بخشد.
بعدا، استفاده از مرکب‌های مبتنی بر حلال شروع شد. اگرچه استفاده این نوع مرکب‌ها برای بسته‌بندی مواد غذایی بی‌خطر بود، اما برای محیط زیست ضرر داشتند. قانون محیط زیست در دهه 1980 باعث شد چاپگرها مرکب‌های مبتنی بر آب را امتحان کنند. امروزه اکثر چاپگرها به راحتی با مرکب‌های مبتنی بر آب سازگار شده و به چاپگرها اجازه می‌دهند مرکب را برای استفاده مجدد بازیافت کنند.
مرکب فلکسو چیست؟
مرکب چاپ فلکسوگرافی، نوعی مرکب چاپ است که با استفاده از تکنولوژی چاپ فلکسوگرافی تولید میشود و از آن برای چاپ و بسته‌بندی انواع جعبه‌های مقوایی، کیسه‌های کاغذی، انواع کیسه‌های پلاستیکی، بسته‌بندی مواد غذایی، تگ‌ها، روزنامه‌ها، کاتالوگ‌ها و غیره استفاده میشود. این نوع مرکب و روش چاپ به دلیل هزینه کم و ماهیت سازگار با محیط زیست روز به روز محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند.
مرکب، جزء اصلی تکنیک چاپ فلکسوگرافی است. مرکب فلکسوگرافی ترکیبی از رزین‌ها، رنگدانه‌ها، افزودنی‌ها و حلال‌ها است. بدون استفاده از بهترین مرکب برای چاپ ، نمی‌توانید نتایج چاپ دلخواه خود را بدست آورید. بنابراین، انتخاب مرکب مناسب از بین انواع مختلف مرکب در چاپ فلکسوگرافی یک عامل تعیین‌کننده اصلی است که می‌تواند نتایج چاپ را تغییر دهد.
علاوه بر این، نوع مرکب نیز نقش مهمی در تعیین زمان چاپ، بستر و کیفیت چاپ دارد. لازم به ذکر است که مرکب‌ها به بالاترین سطح داین جذب می‌شوند. بنابراین، بهترین مرکب باید از نوع سطح داین پایین باشد و بستر آن باید بالاترین سطح داین را داشته باشد. بنابراین، باید قبل از استفاده از مرکب‌های فلکسو با انواع آن و همچنین کاربرد هر یک از آنها به خوبی آشنا باشید.
انواع مرکب فلکسو
علم و دانشی ورای انتخاب مرکب شما نهفته است. مرکب‌های چاپ فلکسوی مختلف به گونه‌ای ساخته شده‌اند که روی سطوح و بسترهای مختلف بهترین عملکرد را داشته باشند. کشش سطحی مرکب‌ها اهمیت زیادی دارد. مرکب‌ها بهتر است سطح کشش بالاتری داشته باشند. چون پیکربندی مناسب کشش سطحی اجازه می‌دهد تا بیشترین مرکب ممکن به زیرلایه منتقل شود و خیس شدن کامل و یکنواخت را تضمین می‌کند.
انواع اصلی مرکب‌های فلکسو مبتنی بر آب، حلال و اشعه ماوراء بنفش هستند. سطح چاپ (نوع زیر لایه) تعیین می‌کند که کدام نوع از مرکب‌های فلکسو بهتر است، استفاده شود. هر نوع مرکبی، مزایا و معایب خاص خود را دارد، بنابراین نوع مرکبی که در چاپ به کار می‌رود با توجه به عواملی مانند قیمت، سرعت و استفاده از بسته‌بندی (غذا، نظافت یا کیسه‌های خرید) تعیین میشود. قبل از خرید مرکب چاپ فلکسو بهتر است با انواع مرکب‌های فلکسو و کاربردهای آنها آشنا باشید.
مرکب‌های فلکسو پایه آب
مرکب فلکسو بر پایه آب، بیشتر از آب و رنگدانه با مواد افزودنی مختلف مانند ضد کف و موادی برای کمک به خشک شدن و چسبندگی آن روی سطح تشکیل شده است. مرکب‌های فلکسو بر پایه آب، به طور کلی بالاترین کشش سطحی در بین انواع مرکب را دارند. این نوع مرکب برای هر نوع الاستومری خوب است. از این نوع مرک در صنعت بسته‌بندی راه راه استفاده میشود.
مرکب‌های فلکسو پایه حلال
این نوع مرکب عمدتاً از الکل، استات‌ها و رنگدانه‌ها تشکیل شده است که 80 تا90 درصد الکل و 10 تا 20 درصد استات، نسبت‌های استفاده معمول هستند. مرکب‌های فلکسو برا پایه حلال، معمولا کشش سطحی بسیار کمتری نسبت به پایه آب دارند. استفاده از الاستومر EPDM در چاپ توصیه میشود. از این نوع مرکب برای برای کیسه‌های خرید پلاستیکی و نوارهای صنعتی، بیشتر استفاده میشود.
مرکب چاپ فلکسو با اشعه ماوراء بنفش (UV) و پرتو الکترونی (EB)
این نوع مرکب از پیش پلیمرها، مونومرها، آغازگرهای نوری و رنگدانه‌ها تشکیل شده است. مرکب، خیلی زود خشک میشود و فقط زمانی که در معرض نور UV یا پرتو الکترونی قرار می‌گیرد، روی سطح می‌چسبد. ویسکوزیته بالایی دارد. استفاده از الاستومر EPDM در مرکب معمولاً به دلیل مقاومت آن در برابر ازن توصیه میشود. این نوع مرکب بیشتر در صنایعی مانند بسته‌بندی مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مرکب فلکسو پایه نفت
این نوع مرکب از هیدروکربن‌ها و رنگدانه‌ها و گاهی روغن سویا تشکیل شده است. از محلول‌هایی مانند نفت و هگزان در تولید آن استفاده میشود. گاهی اوقات، نیز روغن معدنی به جای آنها به کار می‌رود. مرکب فلکسو پایه نفت بیشتر در صنعت چاپ و نشر به کار می‌رود. برای این نوع مرکب، استفاده از بونا/نیتریل الاستومر توصیه میشود.
مرکب‌های فلکسو به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
مرکب‌های فلکسو به دو دسته تقسیم می‌شوند: فرار و قابل تصفیه با انرژی. مرکب‌های فرار حاوی یک حلال مایع مانند آب یا الکل هستند که تبخیر می‌شوند و تصویر را بر روی سطح یا بستر باقی می‌گذارند. مرکب‌های قابل تصفیه با انرژی از طریق پیوند بین مولکولی خشک می‌شوند و مرکب روی بستر را خشک می‌کنند.
کاربرد مرکب‌های فلکسو
جورج سیکینگر، مدیر عامل شرکت International Color Resolutions، می‌گوید که به مرور زمان، مرکب‌های مبتنی بر آب که مقدار رزین گیاهی بسیار بالاتری دارند به استاندارد جدیدی برای فرمولاسیون پایه‌های آب تبدیل خواهند شد. سیکینگر همچنین اظهار داشت که مرکب‌های بر پایه اشعه ماوراء بنفش به انرژی کمتری نیاز دارند و ضایعات کمتری تولید می‌کنند. از طرف دیگر، نسبت به دیگر انواع مرکب، کیفیت بسیار بالاتری دارند.
آژانس حفاظت از محیط زیست با صنعت فلکسوگرافی در طراحی پروژه‌ای برای کمک به مشاغل فلکسوگرافی، توسعه مرکب‌های مبتنی بر آب به دلیل مصرف کم انرژی و سیستم‌های مرکب حاوی اشعه ماوراء بنفش، همکاری کرده است؛ زیرا مرکب کمتری مصرف می‌کنند.
در حال حاضر در اتحادیه اروپا، 2 مؤسسه وجود دارد که گواهینامه «OK COMPOST» و «COMPOSTABLE»، VINÇOTTE[5] و DIN CERTCO را به شرکت‌ها ارائه می‌دهند تا از این مرکب‌ها در چاپ پلاستیک‌های زیستی استفاده کنند که الزامات تجزیه زیستی و توانایی کمپوست را برآورده می‌کنند. یکی از اولین تولیدکنندگان مرکب، در اوایل سال 2000، این گواهینامه را دریافت کرد و این نوع مرکب‌ها را وارد بازار تجارت کرد.
جمع‌بندی
مرکب فلکسو، به دلیل سازگاری با محیط زیست و کم خطر و کم هزینه‌تر بودن استفاده از آن، در انواع صنایع بسته‌بندی و چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد. رایج‌ترین نوع مرکب‌های فلکسو، مرکب‌های بر پایه آب و مرکب‌های فلکسوی حلال هستند. بسته به نوع بسته‌بندی و چاپ، از یکی از این نوع مرکب‌ها می‌توانید استفاده کنید. انتخاب نوع مرکب چاپ فلکسو، تصمیم مهمی است که باید پس از در نظر گرفتن سرعت چاپ، کشش سطحی و زیرلایه و ویسکوزیته مرکب اتخاذ شود. تمام انواع مرکب‌های فلکسوگرافی که در بالا مورد بحث قرار گرفت، جوانب مثبت و منفی خود را دارند. با این حال، شما می توانید با توجه به نیازهای چاپ خود مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنید.
